Wanneer je besluit kippen te gaan houden, is niet alleen het kippenhok belangrijk maar ook de afrastering.
Om het voor jou allemaal wat makkelijker te maken, zetten we hieronder enkele voorbeelden op een rijtje. Zo kun je onder meer kiezen voor een vaste kippenren, een elektrische omheining, vrije uitloop of een mobiel trekkersysteem.
Het belang van een omheining voor je kippen?
Als je besluit om een dier te houden dan ben JIJ verantwoordelijk voor alle aspecten van hun verzorging, inclusief hun veiligheid.
Kippen zijn prooidieren, wat betekent dat ze een voedselbron zijn voor diverse andere dieren; “roofdieren” genaamd. Het spreekt voor zich dat het type roofdier sterk kan verschillen van land tot land. Zo zul je in het Verenigd Koninkrijk meestal te maken krijgen met vossen, dassen en honden terwijl het in de VS voornamelijk draait rond wasberen, coyotes, roofvogels en slangen.
Roofdieren kunnen tijdens de aanval gebruikmaken van onder meer hun scherpe tanden en/ of sterke kaken, grote klauwen, het vermogen om te vliegen, te klimmen of zelfs te graven. Kortom, het is bijzonder belangrijk om je kippen voldoende bescherming te bieden. Hoe je je kippen beschermt, hangt natuurlijk af van verschillende factoren.
Om jou zo goed mogelijk te informeren, zetten we hieronder 5 verschillende afrasteringssystemen voor pluimvee op een rijtje. We hopen de keuze voor jou daardoor iets makkelijker/ overzichtelijker te maken.
Volière:
In eerste instantie gaan we het hebben over “volières”; ook wel beschouwd als een vaste kippenren. Dit type afrasteringssysteem wordt gekenmerkt door een stel vaste panelen die aan het kippenhok bevestigd worden en waarin de kippen overdag actief kunnen zijn.
De volière - inclusief het kippenhok - wordt op een bepaalde plek in de tuin geplaatst en moet van nature 1 of meerdere schaduwelementen bevatten. In de meeste gevallen zijn de volières voldoende hoog om in te kunnen lopen, maar er bestaan natuurlijk ook kleinere versies.
Meestal zijn de panelen van de volière vervaardigd uit een houten frame dat bevestigd is aan lasgaas. We raden aan om geen kippengaas te gebruiken omdat het niet voldoende sterk is om roofdieren buiten te houden. Lasgaas is sterker en daarom een betere optie.
Naast de houten varianten, kun je tegenwoordig ook opteren voor een volledig metalen volière. Deze zijn niet alleen onderhoudsvriendelijker maar tevens ook beter bestand tegen rode mijten - ook wel bloedluis genaamd.
Houd er wel rekening mee dat metalen volières een pak duurder zijn in de aankoop. Algemeen geldt; hoe kleiner het gaas, hoe beter het bestand is tegen kleine roofdieren en/ of ongedierte maar ook hoe duurder het is en hoe moeilijker het zal zijn om je kippen te zien zitten.
Gaat je keuze uit naar een degelijke volière, kies dan bij voorkeur voor een exemplaar dat overdekt is. Volières die zijn uitgerust met een goed dak, golfmateriaal of zelfs een dekzeil houden niet alleen je kippen en het substraat droger, schoner én hygiënischer maar beschermen de dieren ook tegen roofdieren vanuit de lucht.
Kortom, volières of vaste kippenrennen zijn de beste optie voor je kippen en dan vooral als je weinig ruimte hebt. Maar vergis je niet, want er is ook een keerzijde aan de medaille.
Door de beperkte ruimte, zullen de kippen het gras in de betreffende ruimte snel vernietigen. Het kan daarom een idee zijn om hardhoutsnippers te strooien zodat de kippen iets hebben om in rond te scharrelen.
Daarnaast is er ook een grotere kans op ziektekiemen vanwege de beperkte ruimte. Echter niet gepanikeerd want dit kan relatief makkelijk onder controle worden gehouden. Zorg ervoor dat de ruimte in de volière goed droog gehouden wordt, gebruik ontsmettingspoeders en vervang de houtsnippers regelmatig of vul deze meermaals per week bij.
Uiteraard is het ook belangrijk om aandachtig te zijn voor de aanwezigheid van een “gazen rok”. Elke volière dient te zijn uitgerust met een “gazen rok” zodoende te voorkomen dat roofdieren gaan graven.
Tot slot is het belangrijk om rekening te houden met de minimaal benodigde hoeveelheid bewegingsruimte. Zo moet je minstens 1 vierkante meter bewegingsruimte per kip rekenen - idealiter zelfs 4 keer zoveel! Dit kan worden verbeterd door de beschikbare ruimte op een meer driedimensionale manier te gebruiken en eventuele verrijkingsactiviteiten toe te voegen.
Veel mensen kiezen ervoor om dit systeem als een soort van basis omheining te gebruiken en te combineren met een vorm van vrije uitloop in de tuin.
Lage stok-omheining:
Je zou natuurlijk ook kunnen opteren voor een lage stok afrastering van maximaal 90-120 cm hoog op basis van palen en afrasteringsgaas.
Deze vorm van afrastering is ideaal indien je een groot gebied wenst te omheinen en er geen problemen zijn met roofdieren vanuit de lucht.
Houd er rekening mee dat deze omheining minder geschikt is voor kippen die kunnen - én graag - wegvliegen. De lage stok-omheining is echter wel effectief voor diverse kleine kippenrassen zoals pekins en zijdehoenders; sommige grote zware kippenrassen en de meeste eenden.
Hoewel dit type omheining heel wat mogelijkheden biedt, biedt het minimale bescherming voor je kippen tegenover grote roofdieren die bijvoorbeeld makkelijk over deze omheining kunnen klimmen of eronderdoor kunnen graven.
Sommige kippenhouders hebben echter speciale dieren die hun toom beschermen tegen roofdieren. We denken onder meer aan honden, lama’s of nandoes. Ze waarschuwen de kippen voor gevaar én kunnen zelfs vechten tegen roofdieren.
Elektrische omheining voor pluimvee:
De elektrische afrasteringssystemen zijn qua hoogte vergelijkbaar met de korte stok-omheiningen maar zijn meestal gemaakt van zwart, groen, wit of oranje dik nylon. (Zwart en groen worden als het minst opdringerig beschouwd in de tuin.)
Het hekwerk wordt geleverd in lengtes van 25 of 50 m en bestaat uit metalen spikes die je in de grond moet bevestigen. Het gaas is gemaakt van in elkaar grijpende verticale én horizontale nylondraden waarbij de horizontale draden ook nog eens metalen draden bevatten.
Al deze metalen strengen worden aan elk uiteinde van de afrastering samengevoegd zodoende een volledig circuit te kunnen vormen. Dat betekent ook dat het mogelijk is om het hekwerk in elke gewenste vorm te creëren; hoewel een cirkel of vierkant het meest gebruikelijk is.
Het hekwerk wordt vervolgens aangesloten op een 9V-afrasteringsbatterij of op het lichtnet via een schrikdraadapparaat. Daardoor wordt de stroom omgezet naar een puls met een hoge spanning en een bijbehorende hoge stroomsterkte.
Kies je voor een elektrische omheining, dan heb je dus nog steeds een voeding, een schrikdraadapparaat én aardingsstaaf nodig om het geheel te laten functioneren.
Als je een elektrische stroom door een draad laat lopen, ontstaat er een magnetisch veld. Veel dieren kunnen dit detecteren en zullen aarzelen om in de buurt van de afrastering te komen. Om te werken moet het hele systeem worden bevestigd aan een metalen paal die een paar meter in de aarde wordt geslagen om het systeem te 'aarden'.
Wanneer een roofdier vervolgens de draad aanraakt, wordt het circuit voltooid en krijgen ze een snelle, scherpe schok. Op die manier wordt voorkomen dat de roofdieren onder de afrastering heen graven of erover gaan springen.
Houd er wel rekening mee dat je bij droog weer de aardingspaal regelmatig moet besproeien, zodoende een optimale verbinding te creëren. Elektrische afrasteringen kunnen gemakkelijk periodiek verplaatst worden, dus dit systeem is vooral goed als je een vrij grote tuin of perceel hebt.
Om een korte afrastering te elektrificeren, volstaat het om een enkele streng draad te gebruiken. De draad moet vervolgens worden opgehangen aan isolerende beugels die zich op verschillende hoogtes bevinden. Zorg ervoor dat de draden parallel aan elkaar lopen zodoende extra veiligheid te garanderen.
Tot slot is het belangrijk om rekening te houden met het feit dat een elektrische afrastering voor pluimvee gevaarlijk kan zijn in de buurt van gehoornde schapen en geiten vanwege het risico dat ze verstrikt raken. Wees tevens ook extra aandachtig met jonge kinderen in de buurt van een elektrische omheining.
Trekkersysteem:
Het trekkersysteem - ook wel bekend als “tractorsysteem” - bestaat meestal uit een kippenhok in combinatie met een aangebouwde kippenren met wieltjes. Op die manier kan het geheel makkelijk doorheen de tuin of het veld worden verplaatst.
Het systeem kenmerkt zich op basis van 3 voordelen:
- De kippen kunnen dagelijks vers gras eten.
- Het voorkomt dat ze het gras ter plekke vernietigen/ vertrappelen.
- Het houdt parasitaire wormen weg.
Afhankelijk van de bezettingsdichtheid wordt dit unieke systeem dagelijks of om de paar dagen verplaatst. Houd er wel rekening mee dat - zoals eerder vermeld - er minstens 1 vierkante meter per kip moet gerekend worden. (Meer is uiteraard altijd beter!)
De trekkers worden daarbij op gebruikte groentebedden geplaatst zodat de kippen eventuele achtergebleven vegetatie kunnen opruimen, de grond kunnen omwoelen en insecten kunnen eten.
Dergelijke mobiele systemen zijn uitermate geschikt voor de vleeskuikenproductie.
Vrije uitloop:
Tot slot is er ook nog altijd de optie van vrije uitloop. Hoewel dat voor iedereen anders kan ingevuld worden, betekent dit voor je kippen vrije toegang tot je volledige achtertuin of hen laten scharrelen over vele hectare weiland. Uiteraard begrijpen wij dat dit niet altijd mogelijk is zoals wanneer je in een buitenwijk of stad woont.
Hoewel de meeste kippen dolgraag willen gaan en staan waar én wanneer ze maar willen, moeten we ons natuurlijk ook even afvragen of dit wel altijd in hun belang is.
Kippen die volledig vrij rondlopen zijn namelijk onderhevig aan roofdieren, diefstal en zelfs verwondingen, al dan niet door voertuigen. Hoewel ze planten en insecten uit de natuurlijke omgeving kunnen scharrelen, betekent dit bijvoorbeeld ook dat ze bijvoorbeeld het vogelvoer of strooisel van bij de buurman kunnen opeten.
Daarnaast zijn kippen ook gewoon dieren die houden van bosgebieden met voldoende schaduw en dekking. Maar deze dichte beplanting is natuurlijk ook bijzonder geliefd bij roofdieren omdat het hen de mogelijkheid biedt om hun prooi te besluipen.
Kortom, het is niet altijd makkelijk om een keuze te maken inzake de opstelling daar er heel veel zaken zijn waarmee je rekening moet houden. Zo moet je in eerste instantie aandachtig zijn voor de kippenrassen die je hebt of wilt aankopen en vervolgens bepalen welke omheining hier het beste bij past.
Wees jezelf er wel van bewust dat een degelijke omheining niet voldoende is om de veiligheid en gezondheid van je kippen te waarborgen; een kwalitatief en duurzaam kippenhok - al dan niet aangevuld met een automatische deuropener - is minstens even belangrijk.
